Bitki Analizi
Bitki analizleri (özellikle yaprak), dolaylı olarak bitkilerin üzerinde yetiştikleri toprakların verimlilik durumlarını ortaya koymak ve uygulanan gübreleme programlarının kontrolü ve geliştirilmesi amacıyla yapılmaktadır. Yaprak analizinin en önemli amacı bitkilerde ortaya çıkan beslenme noksanlığı veya fazlalığının hangi besin maddesine ait olduğunu belirlemek, bu noksanlığın giderilmesi için gerekli uygulamaları yapmaktır.
Yaprak analizi çoğunlukla toprak analizi ile birlikte yaptırılması önerilen bir analiz çeşidi olup tek başına da yaptırılabilir. Toprak analizi ile birlikte yaptırılmasının sebebi, toprak analizinin yaprağa ulaşması gereken bitki besin elementlerinin varlığını test etmesidir. İlk analizde test edilen ve varlığı, yeterliliği analiz edilmiş besin elementleri artık yaprak analizi ile yaprağa ne ölçüde ulaşmış veya ulaşmamış analiz edilebilir.
Bu amaçla yaprak örneklerinde N, P, K, Ca, Mg, Na, Fe, Cu, Zn, Mn, B, Mo gibi besin elementlerinin analizleri ve ağır metal analizleri yapılmakta ve analiz sonuçları söz konusu bitkiye özgü sınır değerleri ile kıyaslanarak bitkilerin beslenme düzeyleri değerlendirilmektedir.
Bitki Örneklerinin Alınması
Bitki örneklerinin alınma amacı: Örneklemenin yapıldığı dönemde bitki bünyesinde bulunan bitki besin elementlerinin miktarlarını belirlemektir. Eksiklik, fazlalık veya elementler arasında bulunması gereken dengenin durumu bu sayede belirlenir.
Bitki örneklerinin amaca uygun sonuç vermesi için örnekleme alanını temsil etmeleri gerekmektedir.
- Bitki örneklerinin hangi amaçla örneklendiği önemlidir.
- Genel olarak gelişimini tamamlamış en genç yapraklar alınır.
- Örneklenen alanda bitkiler benzer gelişme döneminde olmalıdır.
- Bir besin elementi noksanlığından şüphe ediliyorsa, yakın alanda bulunan sağlıklı bitkilerden de aynı bir örnek alınması faydalı olacaktır.
- Genel olarak bir alanı temsil etmesi için alanın %20 sinden örnekleme yapılmalıdır.
En doğru yaklaşım her yıl aynı dönemde bitki örneği alınarak verilerin saklanması ve bu sonuçlara göre gübreleme programının revize edilmesidir. Bu sayede Gizli Noksanlıklar belirlenebilir.
Bitki türlerine göre ve amaca göre örnek alma zamanı farklılık göstermektedir.
Yapraktan herhangi bir uygulama yapıldıysa mutlaka örnek etiketinde yazılmalıdır.
Örneklerin torbalanmasında nelere dikkat edilmelidir
Toprak ve bitki örnekleri eğer naylon torbalara konulmuşsa naylon torbalar birkaç yerinden kalemle delinir. Böylece topraktan çıkacak nemin bu deliklerden uçması sağlanır. Aynı zamanda içine koyduğumuz kağıt etiketin nem dolayısıyla parçalanması engellenmiş olur. Bitki örneklerinin kızışması engellenir. Aynı gün içinde laboratuvara ulaştırılamayan bitki örnekleri kısa bir süre için buzdolabının sebzelik bölümünde saklanabilir.
Alınan toprak örnekleri uygun bir yerde, oda sıcaklığında, toz almayacak ve direkt güneş görmeyen bir şekilde temiz çuval veya dosya kağıtları üzerinde serilerek kurutulur.
İyi bir üretim karlı bir gübreleme ancak bitkinin isteği olan gübreleri en uygun zaman ve şekilde topraktan ve yapraktan uygulamakla yapılabilir.
Bitkilerde ortaya çıkan ve besleme noksanlığı veya fazlalığı ile ilgili bulunan noksanlıkların hangi besin elementine ait olduğunu saptayarak bu noksanlığın giderilmesi için gerekli uygulamaları yapmak,
Zamanında yapılacak bir gübrelemeye imkân vererek o yıl üründe ortaya çıkması muhtemel azalmanın ya tamamıyla engellenmesi veya hiç değilse bu azalmanın en aza indirilmesini sağlamaktır.