Su Analizi
Sulama sularının kalite özelliklerinin ve içerisinde bulunan maddelerin bilinmesi, toprak verimliliğinin sürdürülebilirliği için büyük önem taşır. İyi vasıfta olmayan sular ile sulanan topraklar tuzlulaşabilir, çoraklaşabilir veya içinde bulunan zehirli maddelerin zararlı etkilerinin sonucu olarak bitki gelişimini geriletebilir veya durdurabilir. Bu nedenle tarım alanlarının sulanmasında kullanılacak suların, önceden laboratuvarlarda analiz edilerek değerlendirilmesi gerekir.
Bu amaçla su örneklerinde uygulanan analizler, özellikle sulama suyu kalitesinin belirlenmesine yöneliktir. Sularda pH, EC (Elektriksel İletkenlik), katyon (Na, K, Ca, Mg) ve anyon (CO3, HCO3, Cl, SO4) analizleri yapılarak, Sodyum Adsorpsiyon Oranı (SAR) ve Kalıcı Sodyum Karbonat (RSC) değerleri hesaplanır ve sulama suyu sınıfı belirlenir. Ayrıca, P, S, Fe, Cu, Zn, Mn, B, Mo, NO3-N, NH4-N gibi elementlerin analizleri de sulama sularında gerçekleştirilir.
Sulama Sularından Örnek Alınması
Sulama sularının kalite özelliklerinin ve içerisinde bulunan bitki besin elementlerinin bilinmesi, toprak verimliliğinin sürdürülebilirliği için büyük önem arz eder.
Bitki gelişiminde gözlenen gerileme veya durma sulama suyunun kalitesine de bağlıdır.
Sulama suyu toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini ve bitkinin sağlıklı şekilde gelişimini doğrudan etkilediği için her yıl analizi yapılmalıdır.
Ne zaman örnek alınmalı?
Sulama suyu kaynakları olan akarsuların, göllerin ve artezyenlerin kimyasal özellikleri mevsim şartlarına bağlı olarak değişmektedir.
Üreticileri ilgilendiren zaman sulama zamanıdır ve bu dönemde alınan su örnekleri analiz edilmelidir.
Tüm örneklemelerde olduğu gibi sulama suyu örnekleri de amaçlarına uygun dönemde alınmalıdır.
Örnek alırken dikkat!!!
- Örneklerin alınmasında 2 litrelik plastik, temiz şişeler kullanılmalıdır. Örnekler alınmadan önce, su şişeleri örnek alınacak su ile 4-5 kez çalkalanmalıdır.
- Örnek şişeleri içlerinde olabildiğince hava kalmayacak şekilde doldurulmalıdır.
- Artezyenlerde pompa çalıştırılıp su berraklaştıktan ya da 15 dakika kadar beklendikten sonra örnek alınmalıdır.
- Su örneklerinin özelliklerini koruması için şişenin ağzına el sürülmemelidir. Deterjan ve benzeri ile temizlenmemelidir.
Su örnekleri zamana bağlı olarak çok kısa sürede özelliklerini kaybederler. Örnekler en kısa sürede laboratuvara ulaştırılmalıdır.
Genellikle su örneğinin alınması ile laboratuvarda analizi arasında geçen zamanın mümkün olduğu kadar kısa olmalıdır. Bu zamanın azalması ile analiz sonuçlarının güvenirlilik derecesi artar. Çünkü kimyasal ve biyolojik aktiviteler sonucu meydana gelebilecek değişimler, su örneğinin bileşimini değiştirebilirler.
Not: Herhangi bir nedenle aynı sudan ikinci kez bir örnekleme yapılması istendiği takdirde, su örneğinin ilk alındığı koşullarda alınmasına önem verilmelidir.
Su analizi için 2 litre su yeterli olup ancak bazı özel elementlerin analizi gerektiği takdirde daha fazla miktarda örneğe ihtiyaç bulunmaktadır.